Os ecosistemas autorregúlanse

EQUILIBRIO E REGULACIÓN NOS ECOSISTEMAS

Os ecosistemas son comunidades máis ou menos estables nas que o número de seres que as compoñen se mantén constante.

Hai factores abióticos e bióticos que limitan o crecemento das poboacións que o constitúen, de xeito que estas se manteñen en equilibrio (autorregulación).

Entre os factores abióticos atópanse os recursos dispoñibles (luz, superficie de solo, temperatura...). Os factores bióticos que regulan a cantidade de organismos nun ecosistema son as relacións entre eles, especialmente tróficas.

Perturbación e estabilidade dos ecosistemas

Chámaselle perturbación á alteración na estrutura e no funcionamento dos ecosistemas.
Os ecosistemas posúen tres mecanismos de reacción ante as perturbacións:

• Resilencia. Capacidade de volver ao estado inicial despois de sufrir unha perturbación de vital importancia para a estabilidade do ecosistema.

• Resistencia. Capacidade do ecosistema de absorber o efecto dunha perturbación sen que se produza modificación algunha ou esta non sexa moi relevante para a súa consecuencia.

• Transilencia. Capacidade do ecosistema de responder a disturbios crónicos, de forma mantida, sen que se requira un período de resilencia ou de recuperación.

A elasticidade de calquera ecosistema depende de varios factores:

• De que a súa riqueza e composición de especies nativas non se deteriore.
• De que a estrutura física formada polo solo, a auga, os microorganismos, os fungos, as plantas e os animais se conserve.
• De que as funcións derivadas de todo iso non se interrompan.

ESTABILIZACIÓN DOS ECOSISTEMAS

As actividades humanas alteran o equilibrio biolóxico natural dos ecosistemas (autorregulación). Os cultivos extensivos dunha soa especie e a cría masiva de certas especies animais son dous exemplos frecuentes.

Estas condicións de produción masiva crean un medio ideal para a aparición de pragas ou enfermidades, que ao propagarse facilmente entre os organismos, ocasionan grandes prexuízos nos ecosistemas.

AS PRAGAS

Unha praga é un aumento desmesurado na poboación dun organismo que se considera prexudicial porque dana vexetais ou animais. Tamén pode causar danos noutras poboacións ou no ecosistema, porque provoca a desaparición de especies e rompe o seu equilibrio e a autorregulación.

Poden experimentar importantes flutuacións ou desaparecer completamente, debido a cambios ambientais e á aparición de numerosos parasitos e depredadores.

Os cambios nas condicións climáticas e os usos agrícolas están provocando o crecemento excesivo dalgunhas poboacións de animais. Cando a praga é de inimigos na súa nova localización, polo que eliminalos é moi difícil.

A loita biolóxica

A utilización de praguicidas sintéticos para acabar coas pragas ten graves incovenientes (contaminación, excesivo custo, destrución de seres vivos non prexudiciais e efectos nocivos sobre os descompoñedores do solo). Por estes motivos adquiriu gran relevancia a loita biolóxica (utilización de organismos ou métodos non químicos para acabar con organismos prexudiciais para outros seres vivos beneficiosos ou rendibles económicamente para os humanos.